Արտասովոր կենդանիներ

Եքիդնա

Եքիդնան ապրում է խիտ մացառուտներով կամ անտառածածկ լեռնոտ վայրերում։ Արտաքինով նման է ոզնու, սակայն նրանից չորս անգամ մեծ է։ Վտանգի դեպքում ոզնու նման կծիկ է դառնում և նույնպես փշեր ունի։ Եքիդնան և բադակտուցը մոտիկ ազգակիցներ են և շատ ընդհանրություններ ունեն. եքիդնան ձու է դնում, նրա մարմնի ջերմաստիճանը փոփոխվում է՝ շրջապատի ջերմաստիճանից կախված, ապրում է Ավստրալիայում, սնվում միջատներով։ Եքիդնան արագ վազում է, ճարպկորեն փորում հողը, լավ մագլցում նույնիսկ զառիկող լանջերով։

Եքիդնան և բադակտուցը երկրագնդի միակ կենդանիներն են, որոնք ունեն լրիվ գեղձային ստամոքս։ Եքիդնայինների ընտանիքը ներառում է 4 տեսակի կենդանիներ՝ կորակտուց եքիդնայի 3 տեսակներ և ավստրալիական եքիդնա։ Եքիդնան ցամաքային կենդանի է, անհրաժեշտության դեպքում կարող է լողալով հաղթահարել ջրային արգելքները։ Եքիդնան չունի ատամներ, երկար դնչով ու կպչուն լեզվով ճարպկորեն որսում է մրջյուններին ու կուլ տալիս։ Ունի սուր տեսողություն, անմիջապես նկատում է վտանգը և թաքնվում։ Եթե շրջակայքում թաքնվելու հնարավորություն չկա, եքիդնան կծիկ է դառնում։ Եքիդնան ձվադրում է իր փորի վրա գտնվող հատուկ պարկի մեջ, որտեղ էլ սկզբնական շրջանում կրում է ձվից դուրս եկած իր ձագին։ Եքիդնաներն ապրում են մինչև 30 տարի։

Բադակտուց

Բադակտուցները պատկանում են ձվադրող կաթնասունների ընտանիքին: Հանդիպում է միայն Ավստրալիայում։ Բադակտուցի տափակ մարմնի միջին երկարությունը 45 սմ է, պոչինը՝ 15 սմ։ Մազածածկը մուգ գորշ է՝ կազմված կոպիտ քստամազից և խիտ ենթաբրդից։ Նա բադի նման կտուց ունի, թռչունների նման ձու է ածում և շատ հատկանիշներով նման է սողուններին (արյունատար համակարգի կառուցվածքը, մարմնի ջերմաստիճանի խիստ տատանումները)։ Ձվերը (դնում է 1–2 ձու) նույնպես ավելի շատ նման են սողունների, քան թռչունների ձվերին։ Մինչդեռ կաթնասուններին բնորոշ հատկանիշներն անհամեմատ ավելի շատ են, իսկ հիմնականն այն է, որ ձվերից դուրս եկած ձագերին նա կերակրում է կաթով։ Բադակտուցներն ապրում են գետափնյա բներում, որոնց մուտքը գտնվում է ջրի տակ։ Կարճ ոտքերի մատների արանքում եղած լողաթաղանթի շնորհիվ նրանք լավ լողում են ջրում, կարող են երկար ժամանակ մնալ ջրում՝ հայթայթելով տարբեր ջրային միջատներ, թրթուրներ, խխունջներ։ Ներկայումս բադակտուցների թիվը խիստ պակասել է, և որսն արգելված է։

Տրինոզավր

Տիրանոզավրը դինոզավրերին պատկանող ցեղ է՝ ցելուրոզավրերի խմբից, տերոպոդների ենթակարգից, կա միայն մեկ տեսակ՝ Tyrannosaurus rex է։ Եղել է ամենատարածված տիրանոզավրիդը և բնակեցրել է Հարավային Ամերիկայի արևմտյան մասը, ինչն այն ժամանակ Լարմանդիա կղզին էր։ Տիրանոզավրի քարացած մնացորդները հայտնաբերվում են աշխարհագրական տարբեր կազմավորումներում, որոնք եղել են մոտավորապես 65.5-67 միլիոն տարի առաջ: Եղել է վերջին մողեսակոնքայիններից մեկը, որոնք ապրել են դինոզավրերի ոչնչացման շրջանում։ Ինչպես իր ընտանիքին պատկանող մնացած ներկայացուցիչները, տիրանոզավրը նույնպես ծանր գլխով երկոտանի գիշատիչ էր և հավասարակշռությունը պահում էր երկար ու ծանր պոչով։ Ի տարբերություն ստորին վերջույթների վերին վերջույթները կարճ էին, սակայն անհավանական ուժեղ իրենց չափսերի համար և կրում էին երկու ճանկավոր մատ։ Տիրանոզավրն իր ընտանիքի ամենախոշոր տեսակն է, տերոպադների ամենամեծ ներկայացուցիչներից մեկը և Երկրի ամբողջ պատմության մեջ ցամաքային ամենամեծ գիշատիչներից մեկը։ Հայտնաբերված բրածոներից ամենամեծն ունեցել է 12.3 մետր երկարություն՝ մինչև ազդրը 4 մետր բարձրություն, իսկ քաշը գնահատվել է 6.8 տոննա: Իր էկոհամակարգում ամենամեծ գիշատիչ լինելով՝ տիրանոզավրը, հավանաբար, սնվել  է  կենդանիների լեշերով։ Ընդհանուր առմամբ տիրանոզավրի 30 կմախք է հայտնաբերվել՝ որոշները համարյա լիովին պահպանված։ Նյութի առկայությունը հնարավորություն է ընձեռնել կատարել խոր ուսումնասիրություն և նույնիսկ պարզել կենդանու կենսակերպը։ Երբեմն տիրանոզավրը նույնացվում է հարավամերիկյան այլ տիրանոզավրիդների հետ։ Տիրանոզավրը ձեռք է բերել հանրային լայն ճանաչում որպես գերհզոր գիշատիչ «Յուրայի շրջանի պարկ» ֆիլմի հաջողումից հետո։

Յուրայի ժամանակաշրջանի թռչող դինոզավրի քարացած ոսկորները  գտնվել են Օքսֆորդշիրի տարածքում։ Այն նոր երևույթ է գիտության համար։ Նոր պտերոզավրը ստացել է Klobiodon rochei անունը։ Թռչող սողունը ապրել է 167 մլն տարի առաջ, այսինքն՝ Յուրայի ժամանակաշրջանի կեսերին։ Դինոզավրի թևերի բացվածքը կազմել է 2 մետր, իսկ, ընդհանուր առմամբ, պտերոզավրը հիշեցնում է մեծ որորի կամ ջրածիծառի։ «Մեզ մոտ է պտերոզավրի ստորին ծնոտը, սակայն, դատելով նրա ատամների յուրահատուկ դասավորվածությունից (պտերոզավրերի մեծ մասը ատամներ ընդհանրապես չի ունեցել, իսկ Klobiodon rochei-ի մոտ այն 2,6 սմ երկարության էր հասնում), այն բավականին հետաքրքիր թռչուն է»,-նշել է Պորտսմուտի համալսարանի հնէաբանության ամբիոնի աշխատակից Դեվիդ Մարտիլը։ Մարտիլի խոսքով՝ հնագույն այս կենդանին ապրել է առափնյա շրջաններում, հիմնականում սնվել է ծովային ձկներով ու կաղամարներով․ դինոզավրը իր խոշոր ատամներով հարձակում է գործել զոհի վրա, ապա ամբողջությամբ կուլ տվել նրան։ Klobiodon rochei-ի ոսկորները հայտնաբերվել են այն նույն տեղում, ինչ մեգալոզավրի ոսկորները, որը ժամանակին գիտականորեն նկարագրված առաջին դինոզավրն էր։